Page 9 - Listopad_2010
P. 9
MAGICZNE ELIKSIRY PROF. PERNAKA

trafluoroboran okazała się związkiem Grant FNP przyznany został między in- Ciecze jonowe, gdy słucha się profesora
nierozpuszczalnym w wodzie - opo- nymi na kontynuowanie badań, które Pernaka, wydają się jakimiś magicznymi
wiada Juliusz Pernak - wpadłem wtedy są prowadzone na Politechnice od 5 lat. eliksirami, które w sposób tajemniczy
w panikę, nie mogłem bowiem prze- Prowadzimy badania nad nową gene- dla laika potrafią zmieniać świat. To
badać właściwości takiego związku racją herbicydowych cieczy jonowych chyba jest jedna z tajemnic sukcesu. Pa-
i zaniechałem dalszych badań. Nie ża- – wyjaśnia Profesor Pernak - wykorzy- sja, którą słychać nie tylko w czasie roz-
łuje Pan Profesor, że zaprzestał wtedy staliśmy anion jednego z popularnych mowy, ale też widać podczas pracy.
badań nad tym związkiem? Wówczas herbicydów, produkowanego w kraju
nie mieliśmy ani odpowiedniej aparatu- według polskiej oryginalnej technologii, DOROBEK PROFESORA
ry, ani środków, by takie badania konty- dzięki czemu dawka herbicydu stosowa- JULIUSZA PERNAKA
nuować – odpowiada. Wiele lat później, na na polach zmniejszyła się o połowę.
w roku 1998 dwóch naukowców K. Sed- Związek opracowany przez zespół Profe- W chwili składania wniosku o subsy-
don (Anglia) i R. Rogers (USA) zwróciło sora z toksycznego stał się nietoksyczny, dium dorobek Profesora obejmował:
uwagę na te nierozpuszczalne w wo- jednocześnie nie przenosi się na sąsied- • ponad 110 prac z listy filadelfijskiej,
dzie związki. W tej chwili pracuje nad nie uprawy. Jesteśmy na etapie publikacji • ponad 100 zgłoszeń patentowych
nimi wiele ośrodków na całym świecie. prac na ten temat – wyjaśnia Juliusz Per-
Politechnika Poznańska i patentów krajowych,
bardzo szybko mogła nak - gdy składaliśmy wniosek mieliśmy • jeden patent światowy,
się nimi zająć, właśnie opracowaną I generację, teraz rozpoczy- • jeden patent światowy w postępowaniu,
dzięki zainteresowa- namy już pracę nad III generacją. • dwa wdrożenia.
niom Juliusza Pernaka.
To są wspaniałe związ- Prace nad innymi zastosowaniami cie- Prace prof. Pernaka są szeroko cytowa-
ki, rozpuszczalniki no- czy jonowych skoncentrowane są na ne. Łączna liczba cytowań prac przekra-
wej generacji – mówi ich unikalnych właściwościach biolo- cza 1000. Jest promotorem ponad 15
Profesor - wszystkie gicznych. Poprzez dobór odpowied- prac doktorskich.
dotychczas znane roz- niego kationu i anionu, ciecze jonowe
puszczalniki parowały, są projektowane na potrzeby rolnic- PROGRAM MISTRZ FUNDACJI
dostając się i zagrażając twa (herbicydowe ciecze jonowe, de- NAUKI POLSKIEJ
środowisku natural- terenty pokarmowe), przetwórstwa
nemu. Ciecze jonowe materiałów polimerowych (rozpusz- Program jest realizowany od 1998. Jego
praktycznie nie parują, czalniki biomasy) czy medycyny (bal- celem jest wspieranie wybitnych uczo-
a nad możliwościami ich wykorzystania samowanie i utrwalanie tkanek mięk- nych poprzez przyznawanie im subsy-
cały czas się pracuje. kich, nośniki leków). diów, których celem jest albo intensy-
fikowanie już prowadzonych prac, albo
Na Politechnice prowadzi się prace doty- Badania o charakterze technologicznym umożliwienie podejmowania nowych
czące między innymi możliwości wyko- są istotnym nurtem poznawczym grupy kierunków badań.
rzystania właściwości cieczy jonowych Profesora. Poszukiwane są efektywne
przy konserwacji drewna użytkowego ciecze jonowe jako rozpuszczalniki re- Program adresowany jest do aktywnie
i zabytkowego. Efekty tych badań są akcji chemicznych bez i z katalizatorem, działających naukowo osób, których
imponujące – mówi nie kryjąc zadowo- włącznie z enzymami. W tym celu są dotychczasowy dorobek stanowi rękoj-
lenia Profesor Pernak - konserwatorzy opracowywane metody oczyszczania mię właściwego wykorzystania środków
zabytków byli zachwyceni efektami ich cieczy jonowych i są wyznaczane ich i które potrafią skutecznie łączyć pracę
zastosowania. właściwości fizykochemiczne. naukową z kształceniem młodej kadry.

Czasami pomysły dotyczące cieczy jo- Kandydatów zgłasza powołana przez
nowych przychodziły nie podczas pra- Fundację grupa kilkudziesięciu wybit-
cy w laboratorium, ale na przykład na nych uczonych, uznawanych za autory-
rodzinnym spacerze. Pamiętam, że tety w danej dziedzinie. Na tej podstawie
podczas spaceru nad Jeziorem Kierskim Fundacja tworzy listę zaproszonych do
z córką, która jest lekarzem, zapytałem, udziału w konkursie. Ci z zaproszonych
co by było, gdyby w jeziorze zamiast uczonych, którzy zechcą w nim uczest-
wody była ciecz jonowa - wspomina niczyć, przedstawić powinni informację
Profesor - a co by było, gdyby zanurzyć o swoich zamierzeniach naukow ych wraz
w niej liść, dopytała córka... Tak rozpo- z projektem wykorzystania subsydiów.
częliśmy pracę nad utrwalaniem i balsa- Zarząd Fundacji wyłania laureatów po-
mowaniem tkanek miękkich cieczami siłkując się opiniami recenzentów.
jonowymi - dodaje.
Opracował: A.G.

GŁOS POLITECHNIKI 8
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14