Page 12 - GP_październik-listopad (6)_2009_dodatek
P. 12
ITECHNIKAPolska Głos Wielkopolski | Środa 30.09.2009
POZNAŃSKA
90 lat polskiego wyższego szkolnictwa technicznego w Poznaniu – jubileusz Politechniki Poznańskiej
Szanowni WYŻSZE SZKOLNICTWO TECHNICZNE ISTNIEJE W POZNANIU
Czytelnicy JUŻ OD 90 LAT(1919-2009)
Geneza Politechniki
Poznańskiej
Politechnika Poznańska to
jeden z lepiej rozpoznawal- Początkitradycji uprawianianauk tech- Strajk studentów PWSBMiE domagających się podwyższenia rangi szkoły lesław Orgelbrand (pełnił on tę funkcję
nych w Polsce znaków firmo- nicznych w Wielkopolsce sięgają wieku do 1955 roku). Szkoła kształciła inżynie-
wych Wielkopolski i jej stolicy, XVII. Wtedy powstała znana w Europie torowała dostęp do wiedzy technicznej te dążenia; 10 września 1939 roku nie- rów I stopnia. Inauguracja odbyła się 30
Poznania – nie tylko za spra- tzw. jezuicka szkoła wmechanice, którą i praktyki. miecki okupant przejął poznańską września 1945 roku, a już 17 września
wą członu „poznańska”, współtworzyli Wielkopolanin Stanisław uczelnię. Do lutego 1945 roku w tych sa- rozpoczęto zajęcia dydaktyczne nastu-
występującego w jej nazwie, Solski oraz Adam Kochański i Wojciech Wcześniej,wmarcu1921roku,Poznań- mych budynkach działała niemiecka diach dziennych na 3 wydziałach (Me-
ale przede wszystkim przez Tylkowski. skieStowarzyszenieInżynierówiArchitek- Państwowa Szkoła Inżynierska chanicznym, Elektrycznym oraz Bu-
skojarzenie z wielkopolską tów wystąpiło z inicjatywą utworzenia (Staatliche Ingenieurschule Posen), do- downictwa z 2 oddziałami: Lądowo-
i poznańską rzetelnością. Wolność, która przyszła do Wielko- w Poznaniu trzeciej w kraju politechniki – stępna jedynie dla Niemców. Wodnym i Architektury). Szkoła
Absolwenci naszej Uczelni są polski wraz z powołaniem Naczelnej uczelni z uprawnieniami akademickimi. oferowała 7 kierunków (z 14–18 specjal-
cenieni nie tylko w kraju, ale Rady Ludowej, uznanej przez Polski Inicjatywa ta została sformułowana w do- Jeszcze przed zakończeniem II wojny nościami): technologiczny (później me-
i na całym świecie. Trudno Sejm Dzielnicowy za legalną polską wła- kumencie Memorjał w sprawie założenia światowej ponownie podjęto starania chanika – technologia), konstrukcyjno-
wyobrazić sobie bez nich roz- dzę państwową (Poznań, 5 grudnia 1918 politechnikiwPoznaniu. o utworzenie w Poznaniu uczelni poli- energetyczny (później mechanika –
wój i wysoki poziom cywiliza- roku), i ze zwycięskim powstaniem wiel- technicznej. Już w lutym 1945 roku, bez- konstrukcja), architekturę, lądowo-
cyjny naszego regionu. kopolskim (1918-1919), umożliwiła po- Mimo usilnych starań wielkopol- pośrednio po wyzwoleniu miasta, ze- wodny (później budownictwo lądowe),
Politechnika Poznańska świę- wołanie w Poznaniu polskiej uczelni skiego środowiska technicznego, które spół inżynierów z inż. Lucjanem prądy silne i elektrotechnikę, prądy
tuje w roku 2009 jubileusz technicznej. Po zakończeniu powstania zostały poparte w 1922 roku strajkami Ballenstedtem jako przewodniczącym słabe i telekomunikację (później łącz-
90-lecia. Przy tej okazji sięga- władze polskie już od lutego 1919 roku studentów domagających się podwyż- utworzył Komitet Organizacyjny Poli- ność) oraz mechanizację rolnictwa.
my pamięcią do jej poprzed- przejmowały gmach i urządzenia do- szenia rangi szkoły i nadania jej upraw- technikiPoznańskiej. Planowano prze-
niczki, powstałej w roku 1919 tychczasowej niemieckiej Królewskiej nień zgodnych z wysokim poziomem kształcenie PWSBMiE w politechnikę Na mocy Uchwały nr 701 Rady Mini-
pierwszej w Wielkopolsce pol- Wyższej Szkoły Budowy Maszyn w Po- studiów, nie udało się wtedy tego celu lub przeniesienie Politechniki Warszaw- strów z dnia 3 września 1955 roku Szkołę
skiej wyższej uczelni tech- znaniu (Königliche Höhere osiągnąć. W latach 30. XX wieku powró- skiej ze zburzonej stolicy do Poznania. Inżynierską przemiano-wano na Poli-
nicznej. Mimo że pod wzglę- Maschinenbauschule zu Posen, 1901- cono do koncepcji utworzenia akademi- Podczas rozmów w marcu 1945 roku Mi- technikę Poznańską. O jej powstanie
dem poziomu uzyskiwanej 1919); także w lutym rozpoczęto nabór ckiej uczelni technicznej. Zjazd Związku nisterstwo Oświaty uznało, że politech- środowisko zabiegało aż 36 lat! Do Poli-
wiedzy inżynierskiej jej absol- kandydatów na studia, prowadzone już Polskich Zrzeszeń Technicznych w 1935 nika w Poznaniu może powstać techniki włączono 3-wydziałową Wie-
wenci nie ustępowali swoim w języku polskim. W marcu 1919 roku roku, ponowne strajki studenckie, głosy w czwartej kolejności – po uczelniach czorową Szkołę Inżynierską Naczelnej
kolegom z Warszawy czy Naczelna Rada Ludowa podjęła decyzję opinii publicznej i działalność grupy warszawskiej, gdańskiej iwrocławskiej. Organizacji Technicznej w Poznaniu
Lwowa, na uczelnię mającą o założeniu w Poznaniu wyższej szkoły naukowców sprawiły, że nowy dyrektor (działającą w latach 1950-1955). Uczel-
w swej nazwie słowo „poli- technicznej. Rekrutację słuchaczy PWSBMiE, prof. dr hab. inż. Tadeusz W lipcu 1945 roku Komitet Organiza- nia otrzymała uprawnienia akademi-
technika” musieli Wielkopola- na kurs przygotowawczy w celu wyrów- Świeżawski-Paprzyca, przybyły z Poli- cyjny Politechniki Poznańskiej uzyskał ckiej uczelni technicznej, tj. prawo na-
nie czekać do roku 1955. nania różnic w poziomie wykształcenia techniki Lwowskiej, zwołał 19 czerwca zgodę na utworzenie w Poznaniu tylko dawania dyplomów ukończenia stu-
Obecnie Politechnika Poznań- zapoczątkowano w czerwcu tego sa- 1937 roku w Izbie Przemysłowo-Handlo- wyższej szkoły technicznej, tj. Szkoły In- diów II stopnia (magistra inżyniera
ska należy do czołowych mego roku. W sierpniu 1919 roku ów- wej specjalne zebranie w sprawie utwo- żynierskiej. Komitet Organizacyjny wy- i magistra). Pierwszy rok akademicki
uczelni technicznych w Pol- czesne Ministerstwo byłej Dzielnicy Pru- rzenia politechniki w stolicy Wielkopol- łonił 30 lipca 1945 roku Komitet Wyko- na Politechnice Poznańskiej zainaugu-
sce, a Poligród, główny kam- skiej zdecydowało o nadaniu nowo ski. Memoriał z obszernym uzasadnie- nawczy Szkoły Inżynierskiej (w składzie: rowano 1 września 1955 roku, a pierw-
pus Uczelni, usytuowany utworzonej uczelni nazwy Państwowa niem przekazano ówczesnemu Lucjan Ballenstedt, Alojzy Kotecki, Ro- szym rektorem nowej uczelni został
na prawym brzegu Warty, jest Wyższa Szkoła Budowy Maszyn. Jej dy- prezydentowi miasta, a petycja została man Kozak, Bolesław Orgelbrand i Zbig- prof. zw. dr inż. Roman M. Kozak.
ważną i wyróżniającą się rektorem został inż. dypl. Wiktor też wręczona ministrowi prof. dr. Woj- niew Zieliński) oraz przygotował projekt
częścią miasta. Widok Maćkowiak (1919-1930), absolwent Wyż- ciechowi Świętosławskiemu przez dele- organizacyjny nowej uczelni. W wyniku W pierwszych latach Politechnika Po-
na obiekty Politechniki rozta- szej Szkoły Technicznej gację studentów oraz dyrektora. W wy- intensywnych starań i prac przygoto- znańska skupiła się na wykształceniu
czający się z mostu św. w Charlottenburgu (obecnie jest to dziel- niku owych zabiegów uzyskano od Mi- wawczych środowiska inżynierskiego młodej kadry, zdolnej do podjęcia nau-
Rocha jest dobrze znany nica Berlina). Przekazano też uczelni bu- nisterstwa przyrzeczenie utworzenia Ministerstwo Oświaty dekretem z 3 czania na poziomie II, tj. magisterskim,
mieszkańcom Poznania dynek i zniszczone urządzenia byłej w Poznaniu w latach 1940-1941 trzeciej września 1945 roku przekształciło oraz do prowadzenia prac naukowo-ba-
i większości Wielkopolan, szkoły niemieckiej. polskiej politechniki. PWSBMiE w Szkołę Inżynierską. Jej rek- dawczych.
a budynek rektoratu przy pl. torem został prof. nadzw. inż. dypl. Bo-
Marii Skłodowskiej-Curie 1 września 1919 roku odbyła się ofi- Wybuch II wojny światowej przerwał W latach 60. i 70. XX wieku nastąpił
na Wildzie należy do najbar- cjalna inauguracja działalności PWSBM istotny rozwój organizacyjno-zada-
dziej charakterystycznych przy Rynku Wildeckim (obecnie pl. Ma- niowy Politechniki. Już w 1969 roku
zabytkowych budowli nasze- rii Skłodowskiej-Curie). W latach 1919- wprowadzono studia doktoranckie,
go miasta. 1929 szkoła kształciła studentów na jed- a następnie studia podyplomowe na 5
Dzięki swojemu potencjałowi nym wydziale – Mechanicznym, począt- wydziałach. Stopniowo wprowadzano
naukowemu Politechnika kowo tylko na kierunku konstrukcyjnym nowe kierunki studiów (w 1976 roku
Poznańska spełnia wszystkie (z pierwszym laboratorium maszyno- było ich 15), świadczące o nowoczesnym
warunki, aby być uniwersyte- wym) a od 1925 roku również na kie- podejściu do zadań naukowych i dydak-
tem technicznym, ale pozo- runku warsztatowym (który wymagał tycznych.
stajemy wierni dotychczaso- znacznych inwestycji na specjalistyczne
wej nazwie ze względu laboratoria). W latach 80. rozwój uczelni został za-
na przywiązanie do tradycji hamowany na skutek wprowadzenia
i pozytywne skojarzenia, jakie W 1929 roku utworzono Wydział stanu wojennego (1981-1983).
budzi ona u studentów i pra- Elektryczny. Szczególny nacisk poło-
cowników oraz mieszkańców żono nakształcenie w zakresie budowy Zmiana ustrojowa w roku 1989 zapo-
Poznania i Wielkopolski. i eksploatacji central oraz sieci elek- czątkowała nowy rozdział w rozwoju
trycznych. Szkoła otrzymała nową potencjału naukowo-dydaktycznego
Adam Hamrol nazwę – Państwowa Wyższa Szkoła Bu- Politechniki.W1997kształconojużna 6
Rektor Politechniki dowy Maszyn i Elektrotechniki. Uczel- wydziałach (powstał wówczas Wydział
nia zapewniała nowoczesne przygoto- Fizyki Technicznej), na 15 kierunkach.
Poznańskiej wanie absolwentów; wnosiła do prze- Obecnie kształcimy studentów na w 9
mysłu nowe, pionierskie rozwiązania wydziałach 24 kierunkach i ponad 120
wzakresie procesów wytwórczych oraz specjalnościach, zgodnie z potrzebami
współczesnej gospodarki.
Halina Ganińska
WOKÓŁ JUBILEUSZU | 12
POZNAŃSKA
90 lat polskiego wyższego szkolnictwa technicznego w Poznaniu – jubileusz Politechniki Poznańskiej
Szanowni WYŻSZE SZKOLNICTWO TECHNICZNE ISTNIEJE W POZNANIU
Czytelnicy JUŻ OD 90 LAT(1919-2009)
Geneza Politechniki
Poznańskiej
Politechnika Poznańska to
jeden z lepiej rozpoznawal- Początkitradycji uprawianianauk tech- Strajk studentów PWSBMiE domagających się podwyższenia rangi szkoły lesław Orgelbrand (pełnił on tę funkcję
nych w Polsce znaków firmo- nicznych w Wielkopolsce sięgają wieku do 1955 roku). Szkoła kształciła inżynie-
wych Wielkopolski i jej stolicy, XVII. Wtedy powstała znana w Europie torowała dostęp do wiedzy technicznej te dążenia; 10 września 1939 roku nie- rów I stopnia. Inauguracja odbyła się 30
Poznania – nie tylko za spra- tzw. jezuicka szkoła wmechanice, którą i praktyki. miecki okupant przejął poznańską września 1945 roku, a już 17 września
wą członu „poznańska”, współtworzyli Wielkopolanin Stanisław uczelnię. Do lutego 1945 roku w tych sa- rozpoczęto zajęcia dydaktyczne nastu-
występującego w jej nazwie, Solski oraz Adam Kochański i Wojciech Wcześniej,wmarcu1921roku,Poznań- mych budynkach działała niemiecka diach dziennych na 3 wydziałach (Me-
ale przede wszystkim przez Tylkowski. skieStowarzyszenieInżynierówiArchitek- Państwowa Szkoła Inżynierska chanicznym, Elektrycznym oraz Bu-
skojarzenie z wielkopolską tów wystąpiło z inicjatywą utworzenia (Staatliche Ingenieurschule Posen), do- downictwa z 2 oddziałami: Lądowo-
i poznańską rzetelnością. Wolność, która przyszła do Wielko- w Poznaniu trzeciej w kraju politechniki – stępna jedynie dla Niemców. Wodnym i Architektury). Szkoła
Absolwenci naszej Uczelni są polski wraz z powołaniem Naczelnej uczelni z uprawnieniami akademickimi. oferowała 7 kierunków (z 14–18 specjal-
cenieni nie tylko w kraju, ale Rady Ludowej, uznanej przez Polski Inicjatywa ta została sformułowana w do- Jeszcze przed zakończeniem II wojny nościami): technologiczny (później me-
i na całym świecie. Trudno Sejm Dzielnicowy za legalną polską wła- kumencie Memorjał w sprawie założenia światowej ponownie podjęto starania chanika – technologia), konstrukcyjno-
wyobrazić sobie bez nich roz- dzę państwową (Poznań, 5 grudnia 1918 politechnikiwPoznaniu. o utworzenie w Poznaniu uczelni poli- energetyczny (później mechanika –
wój i wysoki poziom cywiliza- roku), i ze zwycięskim powstaniem wiel- technicznej. Już w lutym 1945 roku, bez- konstrukcja), architekturę, lądowo-
cyjny naszego regionu. kopolskim (1918-1919), umożliwiła po- Mimo usilnych starań wielkopol- pośrednio po wyzwoleniu miasta, ze- wodny (później budownictwo lądowe),
Politechnika Poznańska świę- wołanie w Poznaniu polskiej uczelni skiego środowiska technicznego, które spół inżynierów z inż. Lucjanem prądy silne i elektrotechnikę, prądy
tuje w roku 2009 jubileusz technicznej. Po zakończeniu powstania zostały poparte w 1922 roku strajkami Ballenstedtem jako przewodniczącym słabe i telekomunikację (później łącz-
90-lecia. Przy tej okazji sięga- władze polskie już od lutego 1919 roku studentów domagających się podwyż- utworzył Komitet Organizacyjny Poli- ność) oraz mechanizację rolnictwa.
my pamięcią do jej poprzed- przejmowały gmach i urządzenia do- szenia rangi szkoły i nadania jej upraw- technikiPoznańskiej. Planowano prze-
niczki, powstałej w roku 1919 tychczasowej niemieckiej Królewskiej nień zgodnych z wysokim poziomem kształcenie PWSBMiE w politechnikę Na mocy Uchwały nr 701 Rady Mini-
pierwszej w Wielkopolsce pol- Wyższej Szkoły Budowy Maszyn w Po- studiów, nie udało się wtedy tego celu lub przeniesienie Politechniki Warszaw- strów z dnia 3 września 1955 roku Szkołę
skiej wyższej uczelni tech- znaniu (Königliche Höhere osiągnąć. W latach 30. XX wieku powró- skiej ze zburzonej stolicy do Poznania. Inżynierską przemiano-wano na Poli-
nicznej. Mimo że pod wzglę- Maschinenbauschule zu Posen, 1901- cono do koncepcji utworzenia akademi- Podczas rozmów w marcu 1945 roku Mi- technikę Poznańską. O jej powstanie
dem poziomu uzyskiwanej 1919); także w lutym rozpoczęto nabór ckiej uczelni technicznej. Zjazd Związku nisterstwo Oświaty uznało, że politech- środowisko zabiegało aż 36 lat! Do Poli-
wiedzy inżynierskiej jej absol- kandydatów na studia, prowadzone już Polskich Zrzeszeń Technicznych w 1935 nika w Poznaniu może powstać techniki włączono 3-wydziałową Wie-
wenci nie ustępowali swoim w języku polskim. W marcu 1919 roku roku, ponowne strajki studenckie, głosy w czwartej kolejności – po uczelniach czorową Szkołę Inżynierską Naczelnej
kolegom z Warszawy czy Naczelna Rada Ludowa podjęła decyzję opinii publicznej i działalność grupy warszawskiej, gdańskiej iwrocławskiej. Organizacji Technicznej w Poznaniu
Lwowa, na uczelnię mającą o założeniu w Poznaniu wyższej szkoły naukowców sprawiły, że nowy dyrektor (działającą w latach 1950-1955). Uczel-
w swej nazwie słowo „poli- technicznej. Rekrutację słuchaczy PWSBMiE, prof. dr hab. inż. Tadeusz W lipcu 1945 roku Komitet Organiza- nia otrzymała uprawnienia akademi-
technika” musieli Wielkopola- na kurs przygotowawczy w celu wyrów- Świeżawski-Paprzyca, przybyły z Poli- cyjny Politechniki Poznańskiej uzyskał ckiej uczelni technicznej, tj. prawo na-
nie czekać do roku 1955. nania różnic w poziomie wykształcenia techniki Lwowskiej, zwołał 19 czerwca zgodę na utworzenie w Poznaniu tylko dawania dyplomów ukończenia stu-
Obecnie Politechnika Poznań- zapoczątkowano w czerwcu tego sa- 1937 roku w Izbie Przemysłowo-Handlo- wyższej szkoły technicznej, tj. Szkoły In- diów II stopnia (magistra inżyniera
ska należy do czołowych mego roku. W sierpniu 1919 roku ów- wej specjalne zebranie w sprawie utwo- żynierskiej. Komitet Organizacyjny wy- i magistra). Pierwszy rok akademicki
uczelni technicznych w Pol- czesne Ministerstwo byłej Dzielnicy Pru- rzenia politechniki w stolicy Wielkopol- łonił 30 lipca 1945 roku Komitet Wyko- na Politechnice Poznańskiej zainaugu-
sce, a Poligród, główny kam- skiej zdecydowało o nadaniu nowo ski. Memoriał z obszernym uzasadnie- nawczy Szkoły Inżynierskiej (w składzie: rowano 1 września 1955 roku, a pierw-
pus Uczelni, usytuowany utworzonej uczelni nazwy Państwowa niem przekazano ówczesnemu Lucjan Ballenstedt, Alojzy Kotecki, Ro- szym rektorem nowej uczelni został
na prawym brzegu Warty, jest Wyższa Szkoła Budowy Maszyn. Jej dy- prezydentowi miasta, a petycja została man Kozak, Bolesław Orgelbrand i Zbig- prof. zw. dr inż. Roman M. Kozak.
ważną i wyróżniającą się rektorem został inż. dypl. Wiktor też wręczona ministrowi prof. dr. Woj- niew Zieliński) oraz przygotował projekt
częścią miasta. Widok Maćkowiak (1919-1930), absolwent Wyż- ciechowi Świętosławskiemu przez dele- organizacyjny nowej uczelni. W wyniku W pierwszych latach Politechnika Po-
na obiekty Politechniki rozta- szej Szkoły Technicznej gację studentów oraz dyrektora. W wy- intensywnych starań i prac przygoto- znańska skupiła się na wykształceniu
czający się z mostu św. w Charlottenburgu (obecnie jest to dziel- niku owych zabiegów uzyskano od Mi- wawczych środowiska inżynierskiego młodej kadry, zdolnej do podjęcia nau-
Rocha jest dobrze znany nica Berlina). Przekazano też uczelni bu- nisterstwa przyrzeczenie utworzenia Ministerstwo Oświaty dekretem z 3 czania na poziomie II, tj. magisterskim,
mieszkańcom Poznania dynek i zniszczone urządzenia byłej w Poznaniu w latach 1940-1941 trzeciej września 1945 roku przekształciło oraz do prowadzenia prac naukowo-ba-
i większości Wielkopolan, szkoły niemieckiej. polskiej politechniki. PWSBMiE w Szkołę Inżynierską. Jej rek- dawczych.
a budynek rektoratu przy pl. torem został prof. nadzw. inż. dypl. Bo-
Marii Skłodowskiej-Curie 1 września 1919 roku odbyła się ofi- Wybuch II wojny światowej przerwał W latach 60. i 70. XX wieku nastąpił
na Wildzie należy do najbar- cjalna inauguracja działalności PWSBM istotny rozwój organizacyjno-zada-
dziej charakterystycznych przy Rynku Wildeckim (obecnie pl. Ma- niowy Politechniki. Już w 1969 roku
zabytkowych budowli nasze- rii Skłodowskiej-Curie). W latach 1919- wprowadzono studia doktoranckie,
go miasta. 1929 szkoła kształciła studentów na jed- a następnie studia podyplomowe na 5
Dzięki swojemu potencjałowi nym wydziale – Mechanicznym, począt- wydziałach. Stopniowo wprowadzano
naukowemu Politechnika kowo tylko na kierunku konstrukcyjnym nowe kierunki studiów (w 1976 roku
Poznańska spełnia wszystkie (z pierwszym laboratorium maszyno- było ich 15), świadczące o nowoczesnym
warunki, aby być uniwersyte- wym) a od 1925 roku również na kie- podejściu do zadań naukowych i dydak-
tem technicznym, ale pozo- runku warsztatowym (który wymagał tycznych.
stajemy wierni dotychczaso- znacznych inwestycji na specjalistyczne
wej nazwie ze względu laboratoria). W latach 80. rozwój uczelni został za-
na przywiązanie do tradycji hamowany na skutek wprowadzenia
i pozytywne skojarzenia, jakie W 1929 roku utworzono Wydział stanu wojennego (1981-1983).
budzi ona u studentów i pra- Elektryczny. Szczególny nacisk poło-
cowników oraz mieszkańców żono nakształcenie w zakresie budowy Zmiana ustrojowa w roku 1989 zapo-
Poznania i Wielkopolski. i eksploatacji central oraz sieci elek- czątkowała nowy rozdział w rozwoju
trycznych. Szkoła otrzymała nową potencjału naukowo-dydaktycznego
Adam Hamrol nazwę – Państwowa Wyższa Szkoła Bu- Politechniki.W1997kształconojużna 6
Rektor Politechniki dowy Maszyn i Elektrotechniki. Uczel- wydziałach (powstał wówczas Wydział
nia zapewniała nowoczesne przygoto- Fizyki Technicznej), na 15 kierunkach.
Poznańskiej wanie absolwentów; wnosiła do prze- Obecnie kształcimy studentów na w 9
mysłu nowe, pionierskie rozwiązania wydziałach 24 kierunkach i ponad 120
wzakresie procesów wytwórczych oraz specjalnościach, zgodnie z potrzebami
współczesnej gospodarki.
Halina Ganińska
WOKÓŁ JUBILEUSZU | 12
